Ocena okresowa z perspektywy pracownika

Ocena pracownika pozwala pracodawcy zaplanować jego przyszłość w przedsiębiorstwie.  Na podstawie ewaluacji ustala się potrzeby rozwojowe danej osoby, planuje się odpowiednie szkolenia oraz podejmuje decyzje dotyczące podwyżek i awansów. A co oznacza ocena okresowa dla samego pracownika?

Na czym polega ocena okresowa?

Ocena okresowa przeprowadzana jest w większości dużych i średnich przedsiębiorstw raz lub dwa razy do roku. Z reguły ma formę spotkania pracownika z przełożonym lub specjalistą z działu HR, podczas którego dokonuje się podsumowania osiągnięć i oceny kompetencji danej osoby. Ewaluacja przebiega na podstawie ściśle wytyczonych dla konkretnego stanowiska kryteriów. Niezmiernie istotna jest regularność procesu, gdyż dzięki niej można zmierzyć postępy i rozwój pracownika.    

Istnieje wiele metod oceny, ale najbardziej polecaną przez agencje doradztwa personalnego jest ocena 360 stopni. Jej przewaga nad innymi technikami wynika przede wszystkim z najwyższego poziomu obiektywizmu. Pracownika ocenia bowiem nie tylko jego przełożony, ale także koledzy z zespołu, klienci i wszystkie inne osoby mające z nim styczność w pracy.  Informacje pozyskane z tylu różnych źródeł są pełniej oddają rzeczywistość niż pojedyncza perspektywa. 

Czego obawiają się pracownicy?

Niezależnie, czy w pracy, czy w szkole, czy w życiu prywatnym, osoba poddawana ocenie czuje stres. Zwłaszcza zaś, jeśli nie zna jej celu. Pracownicy mogą obawiać się nie tylko tego, jak wypadną na tle innych, ale także utraty stanowiska w przypadku, jeśli okażą się najgorsi lub obniżki wynagrodzenia. Podobne lęki mogą wpłynąć na przebieg procesu, osłabić jego rzetelność, a przede wszystkim zakwestionować jego użyteczność.

Sposobem na przełamanie obaw i zniwelowanie u pracowników stresu związanego z oceną okresową jest właściwa komunikacja. Pracodawca powinien w odpowiedni sposób przygotować kadry, uzasadnić potrzebę oceny i wyjaśnić jej cel. Przyda się również szkolenie w ramach wdrażania systemu ocen, by wyeliminować wszelkie błędy w prowadzeniu procedury oraz zachować maksymalny obiektywizm. Profesjonalnie przeprowadzona ocena okresowa będzie sprzyjała pracownikom, a nie wywoływała niepotrzebny lęk.

Na co wpływa ocena?

W większości firm oceny okresowe przekładają się bezpośrednio na wysokość wynagrodzenia pracownika, a także premie i benefity pozapłacowe. Osoba, która osiągnęła wysokie wyniki ma więc znacznie większe szanse na podwyżkę niż ktoś, kto uzyskał kiepski wynik. Niezmiernie rzadko stosuje się karę w postaci obniżenia płacy. Ocena może również wpływać na awans, zarówno pionowy (czyli przejście na wyższe stanowisko), jak i poziomy (poszerzenie obowiązków pracownika o bardziej odpowiedzialne zadania). 

Kolejnym obszarem, który często zależy od wyników oceny, jest rozwój pracownika. Cele do zrealizowania w określonym okresie czasu są albo sztywno zdefiniowane wraz z ścieżką kariery, albo wyznaczane wspólnie z pracownikiem. Dzięki informacji zwrotnej osoba oceniana zna nie tylko swoje słabe i mocne strony, ale wie także, jakie są względem niej oczekiwania organizacji. Przekłada się to na motywację do działania, umożliwia identyfikację potrzeb szkoleniowych i zaplanowanie dalszej kariery zawodowej.