Podwyżki indywidualne vs. systemowe

Powiększająca się inflacja i kryzys energetyczny wywindowały ceny towarów i usług. To z kolei powoduje, że pracownicy bardziej niż kiedykolwiek oczekują wzrostu wynagrodzeń. Pracodawcy, chcąc utrzymać kadry, muszą więc o to zadbać. Według jakich kryteriów przyznawane są podwyżki? Wiele zależy zarówno od sytuacji rynkowej, jak i od możliwości finansowych przedsiębiorstwa. Przyjrzyjmy się, jak obecnie wygląda ta kwestia w polskich firmach. 

Typy podwyżek

Warto wiedzieć, że istnieją dwa typy podwyżek – systemowy i indywidualny. Pierwszy z nich, jak można się domyślić, przewiduje wzrost płac dla wszystkich zatrudnionych w firmie osób. Wysokość przyznanej kwoty może wtedy zależeć np. od indeksacji lub od stażu pracy. Z kolei podwyżki indywidualne dotyczą wybranych pracowników, którzy spełnili określone wcześniej kryteria. Wzrost jest przy tym proporcjonalny do osiągniętych wyników.  

Podwyżki indywidualne coraz popularniejsze

Firma manaHR od lat badająca wynagrodzenia Polaków i tworząca największe Raporty Płacowe, podzieliła się swoimi obserwacjami dotyczącymi podwyżek. Okazuje się, że w ciągu ostatnich paru lat coraz popularniejsze stają się podwyżki indywidualne. Proporcje kształtują się następująco:

Z badań przeprowadzonych przez ekspertów wynika zatem jasno, że od 2018 podwoił się procent indywidualnych wzrostów wynagrodzeń. Jedynie w 2020 nastąpił spadek, ale pamiętajmy, że był to rok, w którym wybuchła pandemia i wiele firm całkowicie zamroziło podwyżki. Oczywiście rozwiązanie systemowe nadal ma przewagę (57%), ale, jeśli zaobserwowana tendencja się utrzyma, już niedługo podwyżki indywidualne mogą je wyprzeć. 

Powody wzrostu znaczenia podwyżek indywidualnych

Zdaniem specjalistów z manaHR, można wskazać kilka przyczyn rosnącej popularności podwyżek indywidualnych. Zacznijmy od rozwiązań prawnych, czyli stałego wzrostu płacy minimalnej. Coroczne wyrównania pochłaniają lwią część budżetu przedsiębiorstw przeznaczonego na wynagrodzenia. Skutkiem tego zostaje mniej środków na podwyżki dla pozostałych pracowników (zarabiających więcej niż minimalną kwotę). Stale też dają o sobie znać skutki pandemii, która mocno zachwiała stabilność firm i nadszarpnęła ich zasoby finansowe. Innym czynnikiem jest też rywalizacja o pracownika w wybranych sektorach rynku. W celu utrzymania specjalistów na kluczowych stanowiskach, organizacje muszą oferować im podwyżki znacznie przewyższające średnią. Ważną rolę odgrywa również motywacja. Systemowe podnoszenie wynagrodzeń ma niski walor motywacyjny. Nie ma tutaj bowiem powiązań między osiąganymi wynikami a płacą. Nierzadko rezultatem jest wręcz obniżenie satysfakcji pracowników i spadek ich efektywności. Tymczasem podwyżki indywidualne dają poczucie sprawiedliwości i z reguły działają mobilizująco.